Sunucu işletim sistemleri (Serverlar-Sunucular) hakkında bilgi sahibi olmak ister misiniz? Bu yazıda işletim sistemlerinin detaylarını ele alacağız.
Server yani Sunucu İşletim Sistemi Nedir?
Server sunucu işletim sistemleri 1980’ li yıllardan itibaren, telekomünikasyon ve iletişim teknolojileri arasında birbirine doğru orantılı gelişmeye başlamıştı. Telekomünikasyon için bu durum daha çok bilgisayarlar arası bağlantıyla daha hızlı büyüdü. Günümüz, işyerlerinin konutlarının, alışveriş mağazalarının, üretim merkezlerinin ve daha çok bankaların v.b. birçok sektörün birbirleri arasındaki bağlantıları rahatça yapılabildi ve iş yoğunluğunda da iyi yönde gelişmeler yaşandı. Bu gelişmeler bilgi toplumunun maddi temelini oluşturan ve artık sıkça duyduğumuz bilişim teknolojileri(BT) kavramının hayatımızın her alanı için vazgeçilmez bir kavram haline gelmesini sağladı.
Şehirler veya ülkeler arası, birden fazla bilgisayarın birbirine bağlanarak bilgi kaynaklarının paylaşılması amacıyla kurulmuş olan bağlantı sistemine ağ sistemi (Network) denir. Bağlanan bilgisayarların birbirine olan uzaklığı ve kullanıldıkları araçlara göre ağ sistemi gruplara ayrılır;
Bir Network-ağ sisteminin oluşturulmasının temel amacı, bilgi kaynaklarının paylaşımıdır. Bu kaynaklar; veri tabanları, yazıcılar, klasörler, sürücüler olabilir. Bunun dışında iletişim, haberleşme ve eğlence amacıyla da kurulan bu ağ sistemi kullanılabilir. En küçük ağ sistemi 2 bilgisayarın birbirine bağlanmasıyla oluşturulabilirken; günümüzde en çok kullanılan ağ sistemi international network yani kısaltması ile bildiğimiz internettir. Bir ağ sistemini oluşturulması için, donanım araçlarının yani sıra ağı kontrol eden bilgiyi sunan kaynakların paylaşımını, kaynakların yönetimini, giriş ve paylaşım yetkilerini, iletişim protokollerini ve yapısal işlevlerini üstlenen sistemler gereklidir. Ağ sistemlerinin tüm yönetim işlemlerini gerçekleştiren bilgisayara sunucu(server) Sunucular tüm paylaşımları ve yönetimleri ayırabilen ve yönetebilecek amacıyla üretilmiş gelişmiş bilgisayarlardır. Sunucuların işletim sistemlerine: Sunucu İşletim sistemi diğer bir adıyla NOS: Network Operating System denir.
İşletim sistemleri bilgisayarları kontrol etmemizi sağlayan sistem yazılımlarıdır ve günümüzde hayatımızın her yanını kaplamaktadır. Özellikle iş dünyasında bilgisayar kullanımı vazgeçilemez bir unsur halini almıştır. Genel olarak günümüzde bir işyerinde çalışanlar işlerini bilgisayar üzerinden yürütmekteler. Bu gelişimden dolayı herkesin bilgisayar kullanarak birbirleri ile iletişim kurması gerekliliği doğdu ve “Ağ sistemleri” kavramı ortaya çıkmış oldu. Ortada bir sistem olduğuna göre, bu bilgisayarların birbiri anlaştığı dili, istekleri, anlayan ve yönetebilen ve bize görsel olarak yansıtabilen bir sistemler bilgisayar yazılımı olarak adlandırıldı ve hayatımızda önemli bir yere konuldu.
Önceleri Unix tabanlı işletim sistemleri ile başlayan hatırlanırsa siyah beyaz bir ekranda komutlarla çalıştığımız işletim sistemleri, Microsoft firmasının pazardaki müthiş akıllığı ile işletim sistemlerine hayat getirip görselliği de ekleyerek bilgisayarın her türlü alan da kullanılabilirliğine ön ayak oldu. Ücretli satılan işletim sistemleri yani OS’ lar fiyatlarının yüksek oluşu nedeni ile , dünyadaki diğer yazılımcıların birliği ile kurulan ortak bir OS inşa edilmesine sebep oldu ve bu OS’ nin adı ise Unix tabanını kullandığı için Linux işletim sistemi olarak adlandırıldı.
Artık Tüm Dünyada ülkeler Linux tabanlı yazılımları geliştirerek kendi işletim sistemleri yapıyorlar. Buda örneklerden Türkiye’nin OS‘u Pardus’ dur. Bu işletim sistemine ait bilgisayarların yönetimi altında tutabilecek bir ana bilgisayar(sunucu) ve onunda ağdaki işletim sistemlerini sağlayan bir işletim sistemine ihtiyacı vardır. İşte bunlar Windows 2003 Server, Windows 2008 Server gibi işletim sistemleridir.
Mevcut Server yani Sunucu İşletim Sistemleri Nelerdir ?
Hangi server yani sunucu işletim sistemi almalıyım yada hangisi daha iyi gibi sorularla karşı karşıya kalmaktayız. Bu işte sistem uzmanları değişik görüşlerde bulunmaktadırlar. Bu konu hakkında karar verebilmeniz için size yardımcı olmaya çalışacağız.
Server yani sunucu işletim sistemlerinde 2 değişik isim duyacaksınızdır. Microsoft firmasının Windows Server Ailesi ve Unix tabanlı Server İşletim sistemleri(Linux gibi).
a. Windows İşletim Sistemleri
Microsoft firması tarafından, Windows NT yapılandırması ile yeni bir işletim sistemi başlangıcı yapan Microsoft firması, NT başlıklı ilk sunucu yazılımı Windows NT İşletim sistemleri ilk olarak Windows NT 3.1’ i yayınlamasıyla 3.5 ve 4 serileriyle devam ederek ve Windows 200 Server’ den sonra Windows Server 2003 ardından Windows Server 2008 olarak devam etti. 2012 yılında ise Windows Server 2012 ile Server iletişim Sistemleri ürünüyle göz dolduran bir başarı sergiledi.
Windows NT Ailesi – NT Server Sunucu İşletim Sistemi
Windows NT İşletim Sisteminin ilk sürümü olan 3.1 versiyonu NT Advanced Server 3.1 adıyla çıktığında , tek tip NT Server sistemi mevcuttu. Kafaları karıştıran bu işletim sisteminin hemen arkasından Microsoft daha ucuz maliyetli ve kolay kullanılabilen NT Server 3.5 sürümünü piyasaya sürdü. NT Server 3.5 sürümü de NT Server 3.51 sürümüyle yeni bir versiyona taşındı. Fakat hemen arkasından NT 4 versiyonuyla daha güçlü, daha pahalı, farklı hafıza modeline sahip ve kümeleme(clustering) desteği olan Enterprise Edition sürümünü çıkardı. Bunun daha az özellik içeren ve daha ucuz olan NT Server 4.0 sürümü de küçük ve orta ölçekli firmalar için üretildi.
Windows NT Ailesi – Windows 2000 Server İşletim Sistemi
Windows 2000 Server İşletim Sistemlerinin çıkmasıyla, Windows NT Server 4.0’ ın yerini Windows 2000 Server, Windows NT Enterprise Server 4.0’ ın yerini Windows 2000 Advaced Server almıştır. Özellikle Microsoft dışında sistemler kullanan çoğu şirketin bu isimleri ve Windows 2000’in getirdiği yeniliklerin etkisinde kalarak, NT Server Enterprise sürümünün yapamadığı katılımı Microsoft’ a Windows 2000’ le yapmıştır. Özellikle kurumları Windows 2000’e geçişe zorlayan Windows 2000’ in getirdiği Network Load Balancing gibi teknolojik özelliklerdir. Network Load Balancing Windows 2000 Server’ da olmayan Windows 2000 Advanced Server’ ın desteklediği bir özelliktir. Fakat sonradan Windows 2000 Server üzerine de eklenebilen bir özelliktir. Windows 2000 ailesi içerisinde çıkan bir diğer ürün ise Datacenter Server isimli server ürünüdür. Bu sürüm her yerde bulunmayan ve sadece OEM olarak satılan bir üründür. Bu ürün özellikle yüksek kapasiteli server gereksinimi olan ISS(Internet Servis Sağlayıcısı) tarzı büyük veri tabanı yapıları için tasarlanmıştır. Tabi ki burada Datacenrter Server’ ın getirdiği, yüksek kapasiteli işlemci sayısı ve RAM miktarı gibi özellikleri kullanabilmek için, yüksek kapasiteli bir server bilgisayarına sahip olmanız gerekmektedir. Datacenter Server başka sistemlerde olmayan, 8 bilgisayarlı cluster(kümeleme) gibi desteğe sahiptir. Fakat yine de beklenilen çıkışı yapamamıştır.
Windows NT Ailesi – Windows 2003 Server İşletim Sistemi
Windows Server 2003, Microsoft’ un 25 Nisan 2003’ te ticari olarak satışa çıkarttığı, önceki Windows 2000 server işletim sistemi gibi, küçük ve merkezi yönetimli kuruluşlardan, daha geniş çaplı kuruluşlara kadar her çapta kuruluşun gereksinimlerini kendi yazılım platformundan yani .NET’ den tam olarak yararlanabilmesini sağlayacak biçimde geliştirmiş, xp tabanlı sunucu işletim sistemidir. Windows’ un .NET adını taşıyan ilk sürümü olarak Windows Server 2003 ürünü Microsoft.NET Framework yapısını da içermektedir. Microsoft, .NET Framework uygulaması ile katılaşmış olan yapısını biraz daha yumuşatarak satın alınan yazılımın eksiklerini gidermek üzere yazılımı iyileştirmeye izin veriyordu. Bu, yapı geliştiricilerinin XML Web hizmetleri oluşturmalarına ve bu hizmetleri geleneksel uygulamalarla birleştiren geleceğin uygulamalarını oluşturmalarına olanak verdi. Böylece, uygulamaların oluşturulması, dağıtımı ve sürekliliğinin sağlanması basitleşirken, tamamen Web özellikli bir yapıya kavuşmak kuruluşların iletişimlerini, işbirliğini ve bağlantılarını daha ileri düzeylere getirmelerine olanak sağlayabilecektir.
Windows Server 2003 ürünü Windows 2000 server işletim sistemini temel aldığından, daha önceki müşterilerinin yabancılık çekmemesini sağlamıştır. Sunucu işletim sisteminden isteyebileceğiniz(güvenirlik, güvenlik ve ölçeklenebilme gibi) tüm temel işlevlere sahiptir. Windows Server 2003, sistem yönetiminde kolaylık ve güvenilirliği her kademede sağlamak için gereken çeşitli yenilikleri sunarken, var olan Windows 2000 tabanlı dizinlerle, Web uygulama , ağ, dosya ve yazdırma hizmetleri ile de bütünleşebildi.
Microsoft Server 2003 ailesi 4 sürümden oluşmaktadır;
Microsoft Windows Server 2003 Web Edition: Web hizmetleri ve ev sahipliği için gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlanmıştır. Web hizmetlerinin ve uygulamalarının hızlı bir şekilde geliştirilmesi ve dağıtılması için uygun bir platform sağlar.
Microsoft Windows Server 2003 Standart Edition: Her çapta kuruluşun günlük gereksinimlerini karşılamak üzere tasarlanmıştır. Dosya ve yazıcıların ortak kullanılması, güvenli internet bağlantısı, masaüstü uygulama kurulumunun tek merkezden yönetme ve çalışanlar, ortaklar, müşteriler arasında zengin bir işbirliği sağlama konularında çözümler sunar.
Microsoft Windows Server 2003 Enterprise Edition: Her çapta kuruluşun genel amaçlı kullanımı için tasarlanmış olan Windows .NET Enterprise Server, uygulamalar, XML Web hizmetleri ve altyapı için uygun bir platformdur, yüksek düzeyde güvenilirlik, performans ve üstün bir verim sağlar. Ama bu Windows Server 2003 ailesinin desteği bitmiş sürümüdür.
Microsoft Windows Server 2003 Datacenter Edition: En üst düzeyde ölçeklenebilme kapasitesi ve kesintisiz kullanım gerektiren, hayati derecede önem taşıyan uygulamalar için tasarlanmıştır.
Windows NT Ailesi – Windows 2008 Server İşletim Sistemi
Windows Server 2008 işletim sitemi, sunucu tabanlı NT ailesinin Microsoft Windows işletim sistemlerinin bir sürümüdür. Söylemleri 4 Şubat 2008 tarihinde yayıldı ve resmi olarak 27 Şubatta satışa sunuldu. Daha önceki Windows Server 2003 ile güncellenen ve kararlılık güvenliği arttırılmış mimarisi 5 yıl çalışma sonunda çıkan ve sonrasında 22 Temmuz 2009 tarihinde Windows Server 2008 R2 adlı ikincil bir sürümü yayınlanmıştır.
Windows Server 2008, Windows Vista ve Windows 7 gibi, Windows NT 6.x üzerine kuruludur.
Windows NT Ailesi – Windows 2012 Server İşletim Sistemi
Windows Server 2012, NT ailesinin 4 Eylül 2012 tarihinde tam sürümü piyasaya sürülen işletim sistemidir. MSDN kullanıcılarına 9 Eylül 2011 tarihinde sunulmuştur. 1 yıl yazılım veri tabanında yoğrulan işletim sistemi özellikle gelecek teknolojisi olan bulut (cloud) teknolojisi sistemine entegre olmuştur.
b. Unix/Linux Server İşletim Sistemleri
Unix tabanlı server sunucu işletim sistemlerinin, ortak yazılımcılarla yazdığı açık kaynak kod yazılım olan, Linux işletim sistemleri Birçok işletim sistemi ve bilgisayar mimarisi ile uyumludur. Hemen her tür protokol ve dosya sistemini destekler. Heterojen ağlarda sorunsuz kullanılabilir. Sistem kaynaklarını minimum düzeyde kullanır, sistem gereksinimleri çok mütevazidir. Böylece sistem üzerinde daha çok uygulama çalışabilir, çalışan uygulamaların performansını yükseltir. Donanım maliyetlerini düşürür.
Linux server her durumda servis vermeye devam etmek için tasarlanmıştır. Bir program kurduğunuzda ya da ayarlarını değiştirdiğinizde makinayı kapatıp/açmanız gerekmez. Linux server ”uptime” tabir edilen, kapanmadan çalışma süreleri oldukça yüksektir. Bu yüzden birçok ftp, web, Proxy, mail server sistemlerinin tercih ettiği sunucu server işletim sistemidir.
Linux’un uzaktan yönetimi çok kolay ve güçlüdür. Linux’ a uzaktan bağlandığınızda karşınıza gelen görüntü ile, ekranda alacağınız görüntü aynıdır. Sunucunuza istediğiniz anda istediğiniz yerden müdahale edebilirsiniz.
Özellikle Web Server sunucularının %70’ i Linux altyapısını kullanmaktadır.
Linux Server Sunucu çeşitleri: Redhat Linux Server Enterprise ve Linux SuSE Enterprise vb.
Windows ve Linux hosting arasındaki farkları öğrenmek isterseniz Windows Hosting ile Linux Hosting Arasındaki Farklar Nelerdir? konulu yazımıza göz atabilirsiniz.